రవిదీపికలు: లయకారుడు

4, జూన్ 2020, గురువారం

లయకారుడు

యాభై ఏళ్ల శివయ్య ఓ కుమ్మరి. అది అతని వృత్తి.

శివయ్య పిల్లాజెల్లా లేనివాడు. ఊరికి ఓ మూలగా ఉన్న కొద్దిపాటి స్థలం మధ్యలో ఓ గుడిసె, ఓ పక్కగా కుమ్మరి చక్రం, మిగిలినదాంట్లో పూలూ, కూరగాయల చెట్లు. ఇవీ అతని ఆస్తులు. కుండలు కావాల్సినవాళ్లు అక్కడికే వచ్చి కొనుక్కుంటారు. తానుగా ఎక్కడికీ వెళ్లడు..!

కుమ్మరితనం అతని వృత్తి అయితే, అతని ప్రవృత్తి వేరే ఉంది. ఆ ప్రవృత్తిలో శివయ్య పేరు శివకేశవులు.

కేశవుడు, శివుడు ఎలాగైతే స్ఠితి, లయ కారకులో, శివయ్య శివకేశవులుగా ఉన్నప్పుడు స్ఠితి, లయలను నిర్ణయిస్తాడు.

శివయ్యని, "శివకేశవులూ.." అని సంభోదిస్తూ ఎవరైనా వారింటికి తీసుకెళ్లే ఏర్పాట్లలో వచ్చారంటే వాళ్లింట్లో ఎవరో చావుబ్రతుకుల మధ్య ఉన్నారనీ, వారి భవిష్యత్తు ఏవిటో తెలుసుకోవాలని వచ్చారనీ అర్ధం. కొనఊపిరితో కొట్టుమిట్టాడుతున్నాసరే, ఎంతో పేరుమోసిన డాక్టర్లు కూడా చేతులెత్తేసినా సరే, శివకేశవులు "బ్రతుకుతాడు" అంటే వాడు బ్రతికితీరాల్సిందే.!!

***** *****

చిన్నతంలో అనాధగా తిరుగుతున్న శివయ్యని ఓ స్వామీజీ చేరదీసి ఆశ్రయమిచ్చారు. ఆయన ఓ అయుర్వేద వైద్యుడు కూడా. కానీ ఆయన శిష్యగణం, చుట్టుపక్కల గ్రామాల, దగ్గరిలోని పట్టణాల జనాలు ఆయనదగ్గర అతీంద్రియ శక్తులున్నాయని గట్టిగా నమ్మేవారు. ఆయన తన వైద్యానికి రోగి స్పందిస్తున్న తీరునిబట్టి రోగి బ్రతికి బట్టకట్టగలడా లేడా అనేది చెప్పగలిగేవాడు. శివయ్యకి ఆయుర్వేదవైద్యం అబ్బకపోయినా, స్వామీజీ సహవాసంలో చావుబతుకుల "మర్మం" వంటపట్టించుకున్నాడు.

***** *****

చేతిలో ఉన్న పుస్తకాన్ని గుండెలదగ్గర హత్తుకుని, తలవంచుకుని వస్తున్న శివయ్యని చూస్తే, ఏపని మీద వచ్చాడో అర్ధమైన ఆ వీధిలో ఉన్నవాళ్లందరూ ఊపిరి బిగపట్టి, నిశ్శబ్దంగా పక్కకి తగ్గి దారి ఇస్తారు.

రోగి ఇంటికి చేరుకున్న శివయ్య ఒక గ్లాసులో నీరు అడిగి ఇప్పించుకుని తాగి, సుమారు ఐదు నిమిషాలపాటు కళ్లుమూసుకుని ధ్యానముద్రలో ఉంటాడు. ఈ ఐదునిమిషాలూ రోగి బంధువులకీ, స్పృహలో ఉంటే రోగికీ కొన్ని యుగాలుగా గడుస్తాయి. కొన్ని సందర్భాలలో శివయ్యని చూడగానే రోగులు కంటతడి పెట్టుకోవడం, ఏడుపులు, పెడబొబ్బలు పెట్టడం కూడా సాధారణం. ధ్యానం తర్వాత శివయ్య చిరునవ్వుతో రోగి నాడిని పట్టుకుని చూస్తాడు. అనుభవఙుడైన డాక్టరులా వ్యాధిలక్షణాలని, అతని ప్రస్తుత స్థితిగతులని అడిగి తెలుసుకుంటాడు. అంతా విన్న తర్వాత, ఇంటిబయటకి నడిచి ఒక కుటుంబసభ్యునికి తన "నిర్ణయం" తెలియచేస్తాడు.

ఈ విషయంలో శివయ్యని బాగా దగ్గర్నుండి గమనించినవాళ్లు తేల్చినదాని ప్రకారం - "రోగితో మాట్లాడిన తర్వాతా, కుటుంబసభ్యునికి తన నిర్ణయం చెప్పడానికి ముందూ, శివయ్య తనవెంట ఉన్న పుస్తకంలో ఏదైనా రాసాడూ అంటే, ఆ రోగికి నేల మీద నూకలు చెల్లినట్టే!. పుస్తకం తెరవలేదూ అంటే రోగి బతికి బట్టకట్టినట్టే!."

ఈ విషయం శివయ్యకి కూడా తెలిసినా, దాన్నిగురించి ఎప్పుడూ పట్టించుకోనూలేదు.. అలా అని తన అలవాటుని మార్చుకోనూలేదు. శివయ్య పుస్తకంలో ఏమి రాస్తాడనేది ఎవరికీ తెలియదు.. ఎవరూ అతన్ని అడిగే సాహసం కూడా చెయ్యలేదు. శివయ్య పుస్తకం తెరవగానే ఆ ఇల్లంతా దుఖసాగరంలో మునిగిపోయేది.

***** *****

రాజయ్య, శివయ్య చిన్ననాటి స్నేహితుడు. 55 ఏళ్ల వయసుకే రెండుసార్లు గుండెపోటు తెచ్చుకున్న రాజయ్యకి, మూడోది ఎప్పుడు వస్తుందో, అదే గనక వస్తే దాన్ని తట్టుకుని ఎన్ని రోజులు బతుకుతాడో చెప్పలేమని తేల్చేసారు డాక్టర్లు.

"వాళ్ల మొహం. ఇంకేం తెలుసట వాళ్లకి?. నిన్ను అడిగితే ఠకీమని చెప్పెయ్యవూ!" నిష్టూరమాడాడు రాజయ్య కుండలు తయారుచెయ్యడం కోసం మట్టిని తొక్కుతున్న శివయ్యతో.

"నీ చావు ఎప్పుడో తేల్చాల్సిన రోజు నాకు ఎప్పటికీ రాకూడదని రోజూ దేవుడికి దండం పెట్టుకుంటున్నాను" అన్నాడు శివయ్య మొహం చిన్నబుచ్చుకుని.

"అట్టా అంటే ఎట్టా?. నువ్వు చెప్పలేదని నా చావు ఆగిపోతాదా?.." అని ఆగి గట్టిగా గాలి పీల్చుకుని, "నువ్వో సాయం చెయ్యాలి నాకు.." అన్నాడు రాజయ్య.

మళ్లీ తనే అందుకుని, ".. విష్ణు విదేశాల్లో చదువు ఓ సంవత్సరం అయిపోయింది.. ఇంకో సంవత్సరం ఉంది.. సెలవలకని వస్తున్నాడు. ఓ నెలరోజులపాటు ఉంటాడు. వాడు ఇక్కడ ఉన్న రోజుల్లో నువ్వు నా చావు గురించి చెప్పటానికి వీల్లేదు. మాటియ్. ఒట్టెయ్యి.." అన్నాడు చెయ్యి చాచి.

"అట్టా ఎట్టా మాటివ్వగలను నేను.. నా వల్లకాదు. అయినా వాడు నీ కొడుకు. వాడికి నిజం తెలియక్కర్లా..!!" అన్నాడు శివయ్య మట్టికాళ్లు కడుక్కుంటూ.

"నేను పోతాను అని తెలిస్తే వాడు మళ్లీ వెనక్కి వెళ్తాడా?. వాడికి ఇంట్లోవాళ్లమీద ఎంత ప్రేమ ఉందో, ఇక్కడ జనాలన్నా, ఈ ఊర్లన్నా అంతే అభిమానం. వాడి ఆలోచనలన్నీ ఇక్కడున్నవాళ్ల బాగుకోసమే ఉంటాయి. అక్కడ చదువుకి కూడా దీనికోసమే వెళ్లాడు. అట్టాంటిది నాగురించి వాడి చదువూ, వాడి ఆలోచనలూ ఆగిపోకూడదు.." అంటూ లేచి తుండు దులుపుకుని భుజమ్మీద వేసుకుని వెళ్లిపోయాడు రాజయ్య.

రాజయ్య వెళ్లినవైపు చూస్తుండిపోయాడు శివయ్య.

***** *****

నెలరోజుల సెలవలకోసం ఇంటికి వచ్చాడు విష్ణు. మూడు వారాలు ఆనందోత్సాహాలతో ఇట్టే గడిచిపోయాయి. ఇంకోవారం కూడా ఇలాగే ఏ సమస్యా లేకుండా జరిగిపోవాలని దేవుడిని ప్రార్దిస్తున్నాడు శివయ్య.

విష్ణు ప్రయాణానికి ఇంకా నాలుగురోజులుందనగా స్నానం చేస్తున్న రాజయ్య కుప్పకూలిపోయాడు. మళ్లీ స్పృహలోకి వచ్చి, పూర్తిగా తేరుకునేసరికి ఇంట్లోవాళ్లు చెప్పారు విష్ణు శివయ్యని తీసుకురావడానికి వెళ్లాడని.

ఆదుర్దాగా తన ఇంటికి వస్తున్న విష్ణుని అల్లంతదూరంలో చూడగానే శివయ్యకి తను భయపడ్డట్టే జరిగిందన్న భావనతో ఒళ్లు జలదరించింది. తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో విష్ణు వెంట నడిచాడు.

మంచం చుట్టూతా ఉన్న కుటుంబసభ్యులందరూ శివయ్యని చూడగానే పక్కకి తప్పుకున్నారు. ఏమాత్రం ఓపికలేని రాజయ్య నిస్సత్తువగా కళ్లుతెరిచి మంచం పక్కన కూర్చుంటున్న శివయ్యని ఒకసారి చూసి మళ్లీ కళ్లు మూసుకున్నాడు.

మంచినీళ్లు అడిగి తెప్పించుకుని తాగాడు శివయ్య. కళ్లు మూసుకుని ప్రార్ధిద్దామన్నా మనసుని లగ్నం చెయ్యలేక అలానే కళ్లుమూసుకుని, రాజయ్య బతుకుతాడని నిర్ణయం రావాలనే ఆశతో, ఐదు నిమిషాల ప్రార్ధన అయిందనిపించాడు.

రాజయ్యని పరీక్ష చెయ్యడం మొదలుపెట్టాడు.. కనురెప్పలని విడదీసి కళ్లని చూడగానే శివయ్యకి అర్ధమైపోయింది, రాజయ్య ఎక్కువ కాలం బతకడని. వాడిపోయిన మొహంతో నాడిని పట్టుకుని చూసాడు ఆశగా, ఏమైనా "జీవం" కనబడుతుందేమో అని. సన్నటి కన్నీటిపొరతో మసకబారుతున్న కళ్లతో రాజయ్య కళ్లలోకి చూసాడు శివయ్య. రాజయ్య కళ్లలో నిజం తనకూ తెలుసునన్న భావంతోపాటుగా ఓ అభ్యర్ధన కూడా కనబడింది శివయ్యకి.

తప్పుడు "నిర్ణయం" ఇవ్వమని ఎవరైనా అడగడం అనేది శివయ్య ఇప్పటిదాకా ఎన్నడూ ఎదుర్కోని, కలలో కూడా ఊహించని పరిస్థితి. కానీ ఇప్పుడు...!!

భారమైన హృదయంతో ఇంటిబయటకి నడిచిన శివయ్య దగ్గరకి వెళ్లాడు విష్ణు. అందరిలాగే శివయ్య "పద్ధతి" తెలిసిన విష్ణు తను ఏమైనా చెప్తాడా, పుస్తకం తీస్తాడా అని శివయ్య వైపు చూసాడు ఆత్రంగా. విష్ణు కళ్లల్లో, రాజయ్య గర్వంగా చెప్పిన కలలు, ఆశయాలు, కోరికలు కనబడ్డాయి శివయ్యకి.

కానీ.. ఇప్పుడు తను తప్పుడు నిర్ణయం ఇస్తే, రాబోయే రోజుల్లో తన "విద్య"ని నమ్ముకున్నవాళ్ల పరిస్థితి ఏమిటి అన్న ఆలోచన ఓ వైపు, తనకి ఈ విద్యాదానం చేసిన స్వామీజీ ఆత్మ ఎంత క్షోభిస్తుందో అన్న ఆలోచన ఇంకోవైపు..!!.

ఆలోచనలని పక్కకితోస్తూ, చేతిలో పుస్తకాన్ని తెరిచి అందులో ఏదో రాసాడు శివయ్య. భయం, దుఖం, ఉద్వేగంతో నిండిపోయిన విష్ణు మొహంలోకి చూస్తూ, తన భుజమ్మీద చెయ్యివేసి, "ఏమీ ఖంగారు పడక్కర్లేదు. నాన్నకి అంతా మంచే జరుగుతుంది. రోజురోజుకీ ఆరోగ్యం బాగుపడుతుంది. నువ్వు ఇంక దీనిగురించి ఆలోచించకుండా నీ చదువు మీద ధ్యాస పెట్టు. మీ నాన్నకి కావాల్సింది కూడా నీ చదువు పూర్తవడం, నీ ఆశయం నెరవేరడం.." అంటూ వెళ్లిపోయాడు.

విష్ణుకి అంతా అయోమయంగా అనిపించింది. అయినా, అలవాటుగా పుస్తకంలో రాయడం కంటే శివయ్య నోటితో చెప్పిన నిర్ణయమే ముఖ్యం అనుకుంటూ ఆనందంగా ఇంట్లోకి నడిచాడు.

***** *****

రెండు రోజుల తర్వాత విష్ణు చాలా ఆనందంగా పళ్లు తీసుకొచ్చి శివయ్యకి ఇచ్చాడు, "నాన్న ఆరోగ్యం కుదురుకుంది.. శుభ్రంగా లేచి తిరుగుతున్నాడు, తన పనులు తను చేసుకుంటున్నాడు. అంతా నువ్వు చెప్పినట్టే జరుగుతోంది. చాలా సంతోషంగా ప్రయాణమౌతున్నాను నేను" అంటూ.

***** *****

విష్ణు బయల్దేరివెళ్లినరోజున, "నాకేమైనా అయితే వాడికి తెలియచెయ్యకూడదు, వాడి చదువు అయ్యేంతవరకు", అని ఇంట్లోవాళ్లందరి దగ్గర మాట తీసుకున్న రాజయ్య, ఆ రాత్రి నిద్రలో ప్రాణం వదిలేసాడు.

రాజయ్య కుటుంబమంతా దుఖంలో మునిగిపోతే, ఊరంతా నివ్వెరపోయింది. వాళ్లందరికీ ఇప్పటిదాకా శివయ్య నిర్ణయం తప్పడం అనేది తెలియదాయే మరి.

ఎందుకిలా జరిగిందో తెలుసుకోవాలని శివయ్య ఇంటికి వెళ్లిన ఊరివారికి శివయ్య తన గుడిసెలో చూరుకి వేళ్లాడుతూ కనిపించాడు .. నిర్జీవంగా.

తనకి విద్య నేర్పించిన స్వామీజీ ఫొటోముందు శివయ్య చేతి పుస్తకంలో తెరిచి ఉన్న పేజీలు రెపరెపలాడుతున్నాయి. ఆ పేజీలో, రాజయ్య పేరు, శివయ్య రాజయ్య ఇంటికివెళ్లిన రోజు తేదీ, వారం .. దానికింద..

"రాజయ్య వారం రోజులు మించి బతకడు. చచ్చిపోతాడు.
.. కానీ వాడి కలలని నేను చంపలేను..
.. నన్ను క్షమించండి!!"

.